مباحث موجود در آمریکا ناظر بر بحث گرم شدن هوا
۱۶ تیر ۱۴۰۰پیامدهای بازگشت آمریکا به توافق هستهای
۱۶ تیر ۱۴۰۰گام بعدی در مذاکرات هستهای چه خواهد بود؟
تاریخ انتشار گزارش: ۱۹ می ۲۰۲۱
جمعه ۲۱ می ۲۰۲۱، زمانی است که مهلت توافقنامه موقت ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی پایان میرسد. بر اساس توافقنامه فوق، ایران به آژانس بینالمللی انرژی اتمی اجازه داد تا به دوربینها برای نظارت مستمر بر فعالیتهای کلیدی هستهای دسترسی داشته باشد. مقامات ایرانی پیشازاین اظهار داشتند که دوربینها را حذف میکنند و فیلمهای ویدئویی را تا ۲۱ ماه مه نابود میکنند مگر اینکه تحریمها برداشته شود. دوربینها بسیار مهم هستند؛ زیرا آژانس میتواند از تداوم برنامه هستهای ایران آگاه شود. احتمال اینکه ایران از پنجره سهماهه برای منحرف کردن هر ماده یا اجزای آن استفاده کند، اندک است، بهویژه به این دلیل که ایران میداند که با بازگرداندن فیلمهای ویدئویی به آژانس بینالمللی انرژی اتمی، از این انحراف آگاه میشوند. البته این اقدام نمیتواند مذاکرات را از مسیر اصلی خود منحرف کند؛ زیرا هر دو کشور علاقه زیادی به ادامه روند مذاکره دارند و مقامات آمریکایی قبلاً گفتهاند که علیرغم اقدامات ایران برای کاهش بازرسیها، هنوز مایل به مذاکره با ایران هستند.
- پیش از آخرین جلسه شورای حکام در ماه مارس، انگلیس، آلمان قطعنامهای را منتشر کردند که ایران را به دلیل عدم شفافیت و امتناع از همکاری با تحقیقات آژانس بینالمللی انرژی اتمی محکوم کردند. بااینحال به دنبال تهدیدهای ایران برای محدود کردن بازرسیها و نگرانی سایر اعضای شورای حکام مبنی بر اینکه اینکه قطعنامه در آن زمان هرگونه امید به بازگشت برجام را از بین میبرد، طرفین عقبنشینی کردند. اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیش از نشست ژوئن گزارش دهد که ایران پاسخهای موثقی به سؤالات خود ارائه نداده است، میتواند تمایل بیشتری بین ایالاتمتحده، انگلستان، فرانسه یا آلمان برای تصویب قطعنامه علیه ایران وجود داشته باشد. اگر ایران تصمیم به از بین بردن نوارها و حذف دوربینهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی بگیرد، این میل بیشتر میشود. اگر چنین قطعنامهای تصویب شود، ایران مطمئناً اعتراض میکند و حتی ممکن است که این موضوع بدون توجه به احیای برجام بهعنوان مسئله مهم باقی بماند.
- مسئله مهم دیگر، انتخابات ریاست جمهوری ایران است که در ۱۸ ژوئن برگزاری میشود. ازیکطرف این بحث وجود دارد که تغییر دولت در ایران، سرعت گفتگو را کاهش دهد. بااینوجود اگر پیشبینیها مبنی بر این باشد که رهبر ایران آگاهانه به دنبال کند کردن فرایند مذاکرات شود تا دولت جدید روی کار آید؛ انتخابات میتواند زمینه را برای توافقی فراهم کند که هر دو کشور ایران و ایالاتمتحده به برجام بازگردند. در هر دو صورت رئیسجمهور ایران میتواند شکل و مسیر مذاکرات هستهای را تعیین کند اما خطوط قرمز آن توسط رهبر ایران مطرح میشود.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت معتقد است که «ایالاتمتحده و متحدانش باید در طی چند ماه آینده به مذاکرات با ایران ادامه دهند اما همچنین باید به این اطمینان دست یابند که جامعه جهانی هنوز میتواند فعالیتهای هستهای ایران را بهاندازه کافی کنترل کند.»