بسیاری از دانش آموختگان حقوق علاقه‌مند هستند تا در خصوص دوره‌های وکالت در آمریکا اطلاعاتی کسب کنند تا بتوانند از این طریق برای اخذ مدرک وکالت در این کشور اقدام کنند. شرایط شغل وکالت در آمریکا کمی با سایر کشورهای جهان تفاوت دارد.

جالب است بدانید بیشترین تعداد وکیل در دنیا در کشور آمریکا قرار دارند از حدود ۳۵۰ میلیون نفر جمعیت این کشور بالغ بر ۱.۵ میلیون نفر فارغ التحصیلان دانشگاه های حقوق بوده اند.

در گذشته در آمریکا تنها به سفید پوستان اجازه وکالت داده میشد اما هم اکنون سیاه پوستان زیادی عضو کانون وکلای آمریکا هستند. علت این که گفته می شود شرایط تحصیل در دوره های وکالت در آمریکا نسبت به سایر کشورها متفاوت بوده این است که آمریکا برای دانشجویان متقاضی این رشته ۳ دوره آموزشی مجزا از هم تعریف نموده که ما برای شما خوانندگان گرامی این ۳ دوره وکالت را شرح خواهیم داد.

• شرایط تحصیل در دوره های J.D آمریکا چیست؟
• بهترین دانشگاه برای ادامه تحصیل در رشته J.D کدام دانشگاه آمریکایی است؟
• هزینه تحصیل در دوره های J.D در سال ۲۰۲۱ برای دانشجویان خارجی چقدر است؟

دوره های وکالت J.D در آمریکا در ۲۰۲۱

نخستین دوره معروف وکالات در آمریکا دوره جی دی است. برای ثبت نام و شرکت در دوره وکالت جی دی یا دوره Juris Doctor می بایست حتما با مدرک لیسانس اقدام کرد. دانشجویان بین الملل نیز با داشتن مدرک لیسانس و کسب مدرک زبان آیلتس و یا تافل با نمره بالا می توانند در این دوره شرکت کنند. البته این موارد از شرایط ورود به دانشگاه است اما دانشجوی متقاضی که این شروط را داشته باشد بایستی در مرحله آخر پذیرش در آزمون ال ست یا LSAT شرکت کنند و در صورت احراز نمره قبولی می توانند در این دوره حضور پیدا کند.

در سال ۲۰۲۱ دوره جی دی برای دانشجویان حدود ۳ سال به طول می انجامد. البته گاهی بعضی دانشجویان به دلیل دشواری دروس این دوره را ۴ ساله به اتمام می رسانند و عده ای نیز به دلیل پشتوانه علمی بالایی که در هنگام کسب مدرک لیسانس بدست آورده اند، دوره جی دی را ۲ ساله پشت سر می گذارند. همچنین دوره وکالت جی دی دارای ۸۶ واحد درسی می باشد. این دوره وکالت هم به صورت بورسیه ای در دانشگاه های دولتی و هم به صورت خصوصی برگزار می گردد.

شهریه دوره های وکالت J.D در آمریکا

با توجه به ایالت های مختلف آمریکا هزینه های تحصیل در این دوره متفاوت است. اما به طور میانگین سالانه ۵۰۰۰۰$ (دلار آمریکا) شهریه این دوره می باشد. دانشجویان دوره وکالت جی دی معمولا ترم نخست این دوره را سخت ترین ترم دانشگاه می داند و معمولا در همان ترم اول بعضی از متقاضیان نسبت به تحصیل در این رشته منصرف می شوند. در این رشته حدودا برای هر یک واحد درسی در هفته ۵۰ دقیقه کلاس حضوری تعریف شده و این یعنی یک درس ۳ واحدی دارای ۳ کلاس ۵۰ دقیقه ای در هفته است.

در اغلب ایالت های آمریکا به جز چند ایالت انگشت‌شمار همچون نیویورک و کالیفرنیا، صرفا فارغ التحصیلان مقطع جی دی یا دکترای حرفه ای حقوق از دانشگاه‌های مورد تایید ایالات متحده، حق شرکت در آزمون وکالت را دارند.

دوره های وکالت LL.M در آمریکا

یکی دیگر از دوره های وکالت در آمریکا دوره Latin Legum Magister یا به اختصار دوره ال ال ام می باشد. این دوره وکالت نیز مانند دوره جی دی برای دانشجویان بین الملل نیز امکان پذیر است. این دوره وکالت تخصصی تر بوده و دانشجو باید مشخص نماید در چه شاخه ای از حقوق قصد ادامه تحصیل دارد که مشابه با مقطع کارشناسی ارشد در ایران است و نیازمند مشخص شدن گرایش و تخصص در رشته است.

برای ثبت نام در این مقطع نیز مدرک لیسانس حقوق لازم است. معمولا دوره وکالت ال ال ام ۱ ساله است و دانشجو با پاس کردن ۲۴ واحد درسی فارغ التحصیل می شود و مدرک ال ال ام را دریافت می کند. دانشجویان بین المللی که از این دوره فارغ التحصیل می شوند می توانند یکی از ۲ گزینه زیر را انتخاب نمایند:

• بعد از اتمام دوره، بازگشت به کشور مبدا برای حضور در موسسات حقوقی و کار در ایران
• ادامه تحصیل در دوره عالی Optional Practical Training جهت اخذ مدرک وکالت

معمولا افرادی که از طریق ویزای وکالت دوره ال ال ام اقدام نموده اند ویزای آنها ۲ سال اعتبار دارد، یعنی بعد از اتمام این دوره به راحتی می توانند دوره OPT را نیز پشت سر بگذرانند که این دوره هم حدود ۱ سال زمان می برد. دانشجویان بعد از اتمام این دوره فرصت دارند تا به صورت کارآموز در یکی از موسسات حقوقی آمریکا به کارورزی مشغول شوند و در صورت تمایل طرفین با درخواست موسسه امکان تمدید ویزای فرد متقاضی جهت کار در آمریکا وجود دارد. اما برترین دانشگاه های حقوق آمریکا برای تحصیل در رشته J.D عبارتند از:

شرکت در دوره های وکالت در آمریکا

یکی از مهم ترین سوالاتی که در خصوص دوره های وکالت در آمریکا مطرح می شود این است که با توجه به این که از لحاظ آکادمیک بین رشته حقوق در ایران و آمریکا تفاوت های بسیار زیادی وجود دارد آیا مدارک دانشگاهی این دو کشور مورد تایید ایران و یا آمریکا هست یا خیر؟ پاسخ این سوال مثبت است. یعنی دانشجویانی که در ایران مدرک لیسانس حقوق دریافت نموده اند با اتکا به این مدرک می توانند در دوره های وکالت آمریکا شرکت کنند. به یاد داشته باشید که برای تحصیل در دوره های وکالت در آمریکا داشتن مدرک لیسانس حقوق در ایران ضروری می باشد. جهت آشنایی با شرایط شرکت در دوره های J.D آمریکا جدول زیر را ملاحظه کنید:

چگونگی ادامه فعالیت وکلای ایران در آمریکا

به عنوان دانشجوی خارجی اهمیت زیادی دارد تا فرد دوره LLM خود را در دانشگاهی بگذراند که رنکینگ بالایی داشته باشد و همزمان برای شرکت در آزمون کانون وکلای آمریکا (Bar Exam) آماده شود. البته برخی از دانشجویان معتقدند زمانی که فرد دوره LLM را در دانشگاه های مطرحی مثل هاروارد می گذراند با توجه به جو حاکم بر این دانشگاه و دانشجویان آن باید تلاش زیادی برای تمامی دروس نموده و دیگر فرصتی برای خواندن جهت شرکت در آزمون کانون وکلا نخواهد داشت.

با این حال فارغ التحصیلی از چنین دانشگاه های مطرحی فرصت های شغلی بیشتری را در آمریکا پیش روی افراد قرار می دهد. لازم به ذکر است عزیزانی که در ایران عضو کانون وکلای دادگستری هستند می توانند مستقیما در آزمون کانون آمریکا شرکت کنند و ضرورتی برای شرکت در دوره های LLM ندارند. برخی از بهترین دانشگاه های آمریکا برای رشته حقوق عبارت هستند از:

• دانشگاه هاروارد
• دانشگاه کلمبیا
• دانشگاه استنفورد
• دانشگاه نیویورک

در سال ۲۰۲۱ تنها اجبار برای گذراندن دوره LLM برای شرکت در آزمون کانون نیویورک وجود دارد. متقاضیان و دانشجویان عزیز توجه داشته باشند که پس از اخذ پذیرش و دریافت دعوت نامه، آنها نیازمند اخذ ویزای تحصیلی آمریکا موسوم به ویزای F-1 هستند.

فرایند ورود به حرفه وکالت در ایالت نیویورک امریکا

در ایالت نیویورک برای شرکت در آزمون وکالت دو فرایند متصور است:

۱- افرادی که دارای لیسانس حقوق در دانشگاهی حضوری و مورد تایید دولتی خارجی هستند و می‌توانند در کشور خود در آزمون وکالت شرکت کنند. این اشخاص بایستی در دوره یک ساله LLM در یکی از دانشگاه‌های مورد تایید ایالات متحده شرکت کنند و حداقل ۲۴ واحد بگذرانند که در داخل این ۲۴ واحد باید ۶ واحد تخصصی چون حقوق قراردادها، آیین دادرسی کیفری، آیین دادرسی مدنی، مسئولیت مدنی با دو یا سه واحد مقدمه علم حقوق آمریکا یا حقوق اساسی آمریکا و همچنین دو یا سه واحد آشنایی با نگارش حقوقی و همچنین مسئولیت حرفه ای را گذرانده باشند. پس از اخذ این مدرک، این افراد خارجی می توانند در آزمون وکالت این ایالت شرکت کنند.

۲- افرادی که لیسانس از رشته دیگری دارند اما می خواهند در نیویورک کار وکالت کنند، آنان باید ابتدا در آزمونی به نام الست شرکت کنند. این آزمون از امتحانات بسیار سخت در این کشور به شمار می رود که قوای تحلیل و منطق و آمار متقاضی را ارزیابی می کند. پس از قبولی در این آزمون با توجه به نمره اکتسابی و حدنصاب های دانشگاه‌های مورد تایید سیستم آموزشی ایالات متحده، وارد دانشکده های حقوق می شوند.

در این کشور اگر بخواهند سه رشته پر هزینه را نام ببرند، بلاشک رشته‌های حقوق، پزشکی و دندانپزشکی هستند و تقریبا بورس و کمک هزینه مالی برای این رشته‌ها، حداقل میزان ممکن است. به همین دلیل، معمولاً دانشجویان دانشکده های حقوق از قشر مرفه جامعه و بسیار محدود هستند.

به عنوان مثال در شهر نیویورک، تقریبا هشت دانشکده حقوق با میانگین تعداد ورودی سالانه ۲۰۰ نفر در هر دانشکده وجود دارد. البته شایان ذکر است که دانشجویان آمریکایی و یا افرادی که دارای کارت سبز هستند، می توانند از دولت وام تحصیلی با سود نسبتا پایین بگیرند و پس از اشتغال آن را پس دهند، این اشتغال هر چقدر که به تاخیر بیفتد، میزان سود دریافتی دولت بیشتر خواهد شد. از سوی دیگر این وام، از معدود بدهی هایی است که حتی در صورت ورشکستی فرد نیز، از ذمه اش مبری نمی‌شود.

پس از ورود به دانشکده حقوق، تازه ابتدای مسیر سخت دانشجویی است. معدل، در اشتغال نقش بسیار زیادی دارد و در رزومه ها به آن تصریح می شود. پس دانشجو مجبور است که از همان ترم اول رابطه عمیقی با کتابخانه دانشکده برقرار کند. طبق آماری که کتابخانه دانشکده سابقم با رصد ورود و خروج دانشجویان و ثبت کارتهایشان داشته است، در ایام عادی ترم به معنای هفته های ابتدایی، هر دانشجو روزانه بین چهار تا هفت ساعت را در کتابخانه گذرانده و در ایام امتحانات این عدد به ۱۲ تا ۱۵ساعت در طول شبانه روز می رسد.

اغلب نمرات در نظام آموزشی این کشور بر روی نمودار می رود، امری که می تواند بسیار به ضرر افرادی باشد که در پایین نمودارند. دانشجویان مجبورند حتما در دو تابستانی که در دوره سه ساله تحصیلشان دارند، در مجموعه ای حقوقی، اعم از دادگاه یا دفتری حقوقی، شاغل باشند تا رزومه شان تقویت شود. در غیر این صورت این خلاء نیز می تواند عاملی باشد که از استخدامشان جلوگیری کند.

فرایند آزمون وکالت در نیویورک

در این ایالت چهار آزمون مسئولیت حرفه ای، دوره آموزشی قوانین ایالت نیویورک، قوانین خاص ایالتی و آزمون اصلی وکالت که در تمام آمریکا یکسان است، برگزار می شود.
آزمون مسئولیت حرفه ای مشتمل بر ۵۰ پرسش چهار گزینه ای است که به ارتباطات وکلا با موکلان، قضات، دادگاه، حق الوکاله و رازداری ایشان می پردازد.

دوره آموزشی قوانین ایالت نیویورک، ۱۵ ساعت ویدیو است که در انتهای تماشای آنها باید در آزمونی با سوالات چهار گزینه ای شرکت کنیم.

یک ماه پس از این دوره باید مجددا همان موارد را این دفعه بدون تماشای آن ویدیوهای امتحان دهیم.

امتحان اصلی که در ۱۲ ساعت برگزار می شود مشتمل است بر ۶ پرونده حقوقی تشریحی، دو مشاوره حقوقی تشریحی و ۲۰۰ پرونده حقوقی که به صورت سوال چهار گزینه ای است.
در این ایالت، نمره قبولی برای آزمون نهایی یا همان چند ایالتی، ۲۶۶ از ۴۰۰ است و اگر تمام افراد شرکت کننده که البته در هر دوره آزمون به حدود هزار و ۵۰۰ نفر می رسند هم این حد نصاب را کسب کنند می توانند در صورت قبولی در سایر مراحل، وکیل شوند.

آزمون وکالت دو مرتبه در سال برگزار می شود. هزینه شرکت در آزمون اصلی برای دارندگان مدرک جی دی، ۲۵۰ دلار و برای دارندگان مدرک ال ال ام، ۷۰۰ دلار است.
پس از این مراحل، باید وکیل در فرایند تایید صلاحیت نیز شرکت کند و پرونده اش کاملا بررسی می شود. اگر صلاحیتش تایید شد، می تواند در حوزه قوانین فدرالی همچون قوانین مهاجرتی در تمام ایالات متحده و در حوزه قوانین ایالتی صرفا در ایالت نیویورک وکالت کند.

وکلا از اقشار بسیار پر درآمد در شهر نیویورک به شمار می روند و معمولا در جذب پرونده حقوقی در کشوری که از سردمداران کثرت پرونده‌های حقوقی است، مشکلی ندارند. به همین دلیل اغلب وکلا سعی می‌کنند در حوزه خاصی همچون پرونده های خانواده، املاک یا انحصار وراثت وکالت کنند.

سوالات پرتکرار در خصوص وکالت در آمریکا

برخی از سوالات مهم در خصوص دوره های وکالت در این کشور عبارتند از:

شرایط تحصیل در دوره های D آمریکا چیست؟ دانشجویان بین المللی با داشتن مدرک لیسانس و کسب مدرک زبان بالا می توانند در این دوره شرکت کنند. دانشجوی متقاضی که این شروط را داشته باشد بایستی در مرحله آخر پذیرش، در آزمون L_SAT شرکت کند و در صورت احراز نمره قبولی می تواند در این دوره حضور یابد.

دوره جی دی چه مدت در آمریکا طول می کشد؟ دوره جی دی برای دانشجویان حدود ۳ تا ۴ سال به طول می انجامد.

دوره های وکالت M در آمریکا چیست؟ این دوره وکالت تخصصی تر بوده و دانشجو بایستی مشخص نماید در چه شاخه ای از حقوق قصد ادامه تحصیل دارد. در حقیقت این دوره مشابه با مقطع کارشناسی ارشد در ایران است که نیازمند مشخص شدن گرایش و تخصص در رشته است.

دانشجویان بین المللی پس از تحصیل در دوره های تخصصی وکالت در آمریکا چه می کنند؟ دانشجویان بین المللی که از این دوره فارغ التحصیل می شوند می توانند بعد از اتمام دوره، بازگشت به کشور مبدا برای حضور در موسسات حقوقی و کار در ایران را انتخاب کنند یا ادامه تحصیل در دوره عالی Optional Practical Training جهت اخذ مدرک وکالت.

دانشگاه های برتر برای گذراندن دوره های جی دی کدامند و چه هزینه هایی دارند؟ دانشگاه ییل با رتبه ۱ در رشته حقوق $۶۴۲۶۷ (دلار) شهریه دارد. دانشگاه استانفورد با رتبه ۲ در رشته حقوق $۶۲۳۷۳ (دلار) و دانشگاه هاروارد با رتبه ۳ در رشته حقوق، شهریه $۶۴۹۷۸ (دلار) دارد.

منابع:

– موسسه حقوقی سفیران سروش

– ایرنا