چهار نکته که قبل از گفتگوهای وین درباره توافق هستهای ایران باید بدانید
۲۱ دی ۱۴۰۰ایران آماده است جسورانه عمل کند، بنابراین واشنگتن به رویکرد جدیدی نیاز دارد
۲۱ دی ۱۴۰۰احتمال موفقیت پایین مذاکرات هستهای برای احیای برجام
تاریخ انتشار گزارش: ۲۴ نوامبر ۲۰۲۱
نویسنده: Sima Shine and Eldad Shavit
الداد شاویت: در اوایل سال ۲۰۱۷ پس از یک سابقه طولانی در مرکز اطلاعات ارتش اسرائیل و دفتر نخستوزیری بهعنوان محقق ارشد به موسسه مطالعات امنیت ملی پیوست. وی در این موسسه بهعنوان مسئول تدوین ارزیابی اطلاعاتی در خصوص مسائل منطقهای و بینالمللی بود.
سیما شاین: رئیس برنامهایران در موسسه مطالعات امنیت ملی است. وی در بیشتر دوران کاری خود در جامعه اطلاعاتی اسرائیل خدمت میکرد. آخرین سمت او، رئیس بخش تحقیق و ارزیابی موساد (۲۰۰۳-۲۰۰۷) بود و وی در این سمت مسئولیت تولید ارزیابیهای روزانه و دورهای در مورد مسائل خاورمیانه و بینالمللی را بر عهده داشت.
اندیشکده صهیونیستی موسسه مطالعات امنیت ملی در تحلیلی به قلم «الداد شاویت و سیما شاین» به تبیین و بررسی مذاکرات وین و آینده توافق هستهای ایران پرداخته است که در بخش ذیل به نکات و گزارههای اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد
- در پسزمینه انتشار گزارشات آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد جزئیات نقض تعهدات ایران در برجام و ان.پی.تی. در این مرحله، نمیتوان ارزیابی کرد که آیا ایرانیها تصمیم گرفتهاند با هدف دستیابی به توافقات به مذاکره بازگردند یا بهطور متناوب به دنبال این هستند که ثابت کنند که واشینگتن مسئول ناکامی در دستیابی به یک توافق است. در هر صورت، ایران با این تصور وارد مذاکره میشود که به دلیل اهرمهای فشار قابلتوجه به دلیل گسترش برنامه هستهای، زمان به نفع این کشور است. در مقابل هم ایالاتمتحده برخلاف گذشته توانسته با موفقیت جامعه بینالمللی و کشورهای عربی حوزه خلیجفارس را متقاعد کند که بازگشت به توافق هستهای راهحل ارجح است. با این وجود، ایالاتمتحده هیچ علاقهای نسبت به تداوم حضور در منطقه خاورمیانه ندارد و به دنبال این است که برای رقابت با چین به شرق آسیا تمرکز کند. در این شرایط، محتملترین سناریو در ماههای آینده، عدم تصمیمگیری در عین حفظ چارچوب دیپلماتیک مذاکرات وین است. پس از دور آتی مذاکرات، زمانی که هیأت ایرانی مواضع حداکثری خود را ارائه کند و بخشهایی از توافقات انجام شده در دور قبلی مذاکرات را تضعیف کند، طرفین برای رایزنی به کشورهای خود بازخواهند گشت و مذاکرات در سال ۲۰۲۲ ادامه خواهد یافت.
نویسنده در بخش پایانی یادداشت مینویسد: «اسرائیل هنگام تدوین راهبرد خود در مورد تمدید مذاکرات هستهای باید هم منافع آمریکا در دستیابی به توافق را در نظر بگیرد و هم اینکه کشورهای خلیجفارس در انطباق با ایالاتمتحده به دنبال گفتگو با ایران هستند. پای بندی اسرائیل به رد راهحلهای دیپلماتیک و تأکید بر گزینه نظامی تنها ارتباط این کشور با فرایندهای بینالمللی را تضعیف میکند.
درواقع در شرایط کنونی قطعاً زمانی که از حمایت ایالاتمتحده برخوردار نیست، گزینه نظامی امکانپذیر نیست. اسرائیل با اجتناب از اختلافنظر عمومی با دولت آمریکا، میتواند با ارائه گفتمان راهبردی و طرح استدلالهای منطقی بر سیاستهای آمریکا تأثیر بگذارد»