ایران هنوز هم شعاری عمل خواهد کرد
۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰برای کاهش تنش نیازی نیست که بایدن به سرعت درگیر توافق هستهای ایران شود
۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰سه راهحل برای بنبست هستهای
تاریخ انتشار گزارش: ۵ ژانویه ۲۰۲۱
نویسندگان این مقاله بر این عقیده هستند که بازگشت دولت بایدن به برجام میتواند باعث احیای اعتبار و پرستیژ آمریکا در جامعه بینالملل و نزد متحدان اروپایی شود. با توجه به اینکه نه واشنگتن و نه تهران نخستین طرفی نیستند که به طور کامل به پایبندی به توافق بازگردند؛ بایدن باید برای حل این مسئله دشوار راهی هوشمندانه انتخاب کند؛ بنابراین بهترین مسیر و گزینه این است که هر دو طرف به طور همزمان پای بندی خود را به تعهدات برجامی انجام دهند.
نویسندگان در بخش دیگر مقاله بر این مفروضه تأکید میکنند که نخستین قدم دولت بایدن باید به اندازه کافی قابلتوجه باشد تا اعتقاد به منطق اصلی «برد – برد» را جبران کند و به مقامات ایرانی دلیل عقلانی و منطقی برای تعامل با آمریکا ارائه دهد. دولت بایدن برای شکست این بنبست سیاسی نیازمند اقدام جسورانه است و وی دارای چندین گزینه است:
- نخست؛ دولت بایدن باید در زمینه فروش نفت ایران معافیتهای موقتی اعمال کند. درامد نفتی ایران باید در حساب سپردهگذاری و تحت نظارت دقیق در شرایط معافیت قرار بگیرد و درامدهای آن برای تجارت معاف از تحریم با کشوری که وجوه در آن نگهداری میشود مورد استفاده قرار گیرد. چنین اقدامی میتواند در جهت رفع تنش اساسی با متحدان آمریکا مانند کره جنوبی، ژاپن و هند که امنیت انرژی آن تحت تاثیر تحریمهای آمریکا علیه ایران قرار دارند استفاده شود.
- دوم، دولت بایدن باید از درخواست وام ایران برای دریافت وجوه از صندوق بینالمللی پول حمایت و پشتیبانی کند. علیرغم ارزیابیهای فنی صندوق بینالمللی پول مبنی بر اینکه ایران واحد شرایط حمایت مالی برای مقابله با بحران تراز پرداخت ناشی از اپیدمی کووید ۱۹ است اما درخواست ایران کمرنگتر شده است.
- ایران اعلام کرده آماده است که این وجوه به حسابهای خود در خارج از کشور واریز شود تا برای پرداخت واردات معاف از تحریم استفاده شود. وجوه مستقیماً به خزانه دولت ایران وارد نمیشود، بلکه برای تأمین اقلام بشردوستانه و تجهیزات پزشکی برای مقابله با کووید ۱۹ هزینه میشود.
- گزینه آخر میتواند سهولت دسترسی ایران به ذخایر ارزی موجود خود باشد. در حال حاضر ایران تقریباً به ۱۰ درصد ذخایر خود دسترسی آزاد دارد؛ شرایطی که فشار فوقالعادهای بر ارز ایران وارد کرده و باعث تورم شده است که تنها به مردم عادی آسیب میرساند. دولت بایدن میتواند به این کشورها ازجمله آلمان و کره جنوبی، مصوبات و راهنماییهای لازم را بدهد تا بانکهای مرکزی و تجاری بتوانند بهراحتی از طرف دارندگان حسابهای ایرانی پرداختها را انجام دهند. همانند معافیتهای نفتی و وام صندوق بینالمللی پول، این پرداختها میتواند به تجارت معاف از تحریم محدود شود که نتیجه اصلی آن پایین آمدن نرخ تورم باشد.
- نویسندگان در پایان مقاله بر این تأکید دارند اگر دولت بایدن هر سهگام فوق را بردارد میتوان این انتظار را داشت تا ایران از افزایش و توسعه برنامه هستهای خود دست بکشد. هیچیک از کشورها تعهدات خود را تحت برجام به طور کامل اجرا نمیکنند، اما فرصتی برای گفتگوهای جدید با روح دیپلماسی «برد-برد» ایجاد شده است. هیچ تضمینی برای موفقیت در این گفتگوها و برنامه ترمیم و احیای برجام وجود ندارد اما بعد از چهار سال، وقت آن است که دولت بایدن جسورانهتر عمل کند.