توضیحات :

جنگ‌های کثیف(dirty wars) ساخته‌ی ریچارد رولی محصول 2013 یکی از همین ساخته‌های شاخص سینمای مستند در گونه‌ی روایی است. جرمی اسکاهیل روزنامه نگار 39 ساله آمریکایی که 11 سال سابقه خبرنگاری در مناطق جنگی را داشته براساس یادداشت‌ها و مقالاتش کتابی در سال 2012 نوشت که رولی آن را به فیلم برگرداند و روایتگری فیلم را نیز بر عهده خود اسکاهیل گذاشت.
جنگ‌های کثیف به حضور نظامی ارتش آمریکا نه تنهادر جنگ‌های رسمی و حضور های نظامی مشهور این دهه مانند عراقو افغانستان ؛ بلکه در جنگ‌ها و عملیات به‌کلی محرمانه در 4 گوشه جهان می‌پردازد و پرده از رازهای دلخراشی بر می‌دارد.

راوی از روستایی در افغانستان نزدیک شهر گردیز شروع می کند، که اسکاهیل در آن درباره‌ی یورش نیروهای آمریکا در سال ۲۰۱۰ تحقیق می‌کند، که در آن یورش چندین غیرنظامی از جمله دو زن باردار کشته شدند. هرچند که در ابتدا ارتش آمریکا مشارکت در آن را انکار می‌کند اما سرانجام نقش خود را در این اقدام می‌پذیرد و به این دلیل با هدیه دادن یک گوسفند به روستاییان عذرخواهی می‌کند که این کار ارجاع دارد به کماندوهای ریشویی که خانه‌هایشان را نابود کردند: طالبان آمریکایی.

به جای شرح مختصر این واقعیت ها به شیوه‌ای شسته رفته ، فیلم از طریق روایت زنده ،از واقعیت‌ها به همان صورتی که اسکاهیل با آنها مواجه شده پرده بر می‌دارد و وقتی او به کشف خود یعنی جی ساک می رسد (نیروی ضد تروریسمی که زمانی ناشناخته بود و تنها بعد از اقدامش در کشتن اسامه بن لادن در مرکز توجه قرار گرفت) احساسی شبیه افشاگری می دهد.

جنگ‌های کثیف احتمالا جزو غیرمتعارفترین مستند‌های روایی هم هست؛ اما باید بپذیریم که این فیلم هرگز تولیدی درام‌گونه نیست. این فیلم  یک مستند شش دانگ و محض روایی است که تمام قواعد ژانر را بدقت و امانت پیگیری کرده و با طرح سئوال و ارائه شواهد و مدارک به جواب می‌رسد.

این فیلم اگرچه جایزه اسکار 2014 را علیرغم شایستگی در نامزدی بدست نیاورد اما مخاطب جهانی کسب نمود.