راهبرد هسته‌ای تهران؛ تداوم بیشتر به‌جای تغییر
۲۳ دی ۱۴۰۰
چند درصد آمریکایی‌‌ها عملکرد بایدن را در مسائل مهم تایید می‌کنند؟
۲۳ دی ۱۴۰۰
راهبرد هسته‌ای تهران؛ تداوم بیشتر به‌جای تغییر
۲۳ دی ۱۴۰۰
چند درصد آمریکایی‌‌ها عملکرد بایدن را در مسائل مهم تایید می‌کنند؟
۲۳ دی ۱۴۰۰

آینده مذاکرات هسته‌ای ایران چیست؟

تاریخ انتشار گزارش: ۸ دسامبر ۲۰۲۱

نویسنده: Ray Takeyh

ری تکیه: کارشناس ارشد مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی (CFR) است. حوزه‌های تخصصی او ایران، اصلاحات سیاسی در خاورمیانه و جنبش‌ها و احزاب اسلام‌گرا هستند.

اندیشکده آمریکایی شورای روابط خارجی در تحلیلی به قلم «ری تکیه» به تبیین و بررسی آینده مذاکرات هسته‌ای وین پرداخته است که در بخش ذیل به نکات و گزاره‌های اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد

  • مذاکره‌کنندگان ایرانی با موضع سخت‌گیرانه‌تر، واقعیت جدیدی را تعریف می‌کنند. آن‌ها اصرار دارند که ایالات‌متحده همه تحریم‌های اعمال‌شده توسط دولت دونالد ترامپ، حتی تحریم‌هایی را که با موضوعاتی مانند تروریسم که بخشی از توافق اولیه نبوده را لغو کند. در زمینه هسته‌ای، ظاهراً آن‌ها می‌خواهند برخی از دستاوردهایی را که ایران در چند سال گذشته به دست آورده است، مانند پیشرفت در قابلیت‌های غنی‌سازی اورانیوم، حفظ کنند. آن‌ها اصرار دارند که ایالات‌متحده باید اولین قدم را بردارد و تحریم‌های خود را لغو کند زیرا طرفی بود که در ابتدا از توافق خارج شد. با این حال، هم‌زمان، مذاکره‌کنندگان ایران ادعا می‌کنند که می‌خواهند به برجام بازگردند؛ اما مواضع آن‌ها و درخواست‌های گسترده برای لغو تحریم‌ها با مفاد توافق سازگار نیست.
  • وضعیت اقتصادی ایران وخیم است. در این کشور شاهد تورم فزاینده و افزایش قیمت‌ها هستیم که این امر به معیشت شهروندان عادی آسیب رسانده است. علاوه بر این، موج دیگری از همه‌گیری در حال وقوع است. دولت جدید تمایل به مهار تورم و همچنین ایجاد مشاغل جدید و ساخت مسکن بسیار دارد. به‌سختی می‌توان دید که چگونه می‌تواند به هر یک از این اهداف بدون لغو تحریم‌ها دست یابد؛ اما در حال حاضر، به نظر می‌رسد مذاکره‌کنندگان ایران مصمم هستند که رویکرد دیپلماتیک موجود خود را پیش ببرند. شایان‌ذکر است که ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور جدید حمایت خود را از “اقتصاد مقاومتی” موردحمایت رهبر انقلاب علی خامنه‌ای اعلام کرده است که در آن کشور به خودکفایی بیشتری می‌رسد و تجارت را فقط به همسایگان و متحدان نزدیک محدود می‌کند. این یک انحراف از دولت قبلی رئیس‌جمهور حسن روحانی است که به دنبال گشایش گسترده‌تر تجارت و بازرگانی برای بهبود اقتصاد بود.
  • نویسنده در بخش پایانی یادداشت می‌نویسد: «توافق کوچک‌تر که به موجب آن ایران برخی از فعالیت‌ها را کنار می‌گذارد و در مقابل ایالات‌متحده برخی از وجوه ایرانی مسدود شده در بانک‌های خارجی را آزاد می‌کند، هنوز امکان‌پذیر است.این همان چیزی است که گاهی از آن به‌عنوان توافق “کمتر در ازای کمتر” یاد می‌شود. این یک ترتیب موقت برای کاهش فضای تنش و اختلاف خواهد بود.البته شایان‌ذکر است که هیچ تلاش خرابکارانه علیه تأسیسات هسته‌ای نمی‌تواند تأثیر دائمی داشته باشد، بنابراین اقدامات اسرائیل توانایی محدودی برای منحرف کردن مسیر هسته‌ای ایران خواهد داشت.»