تیک‌تاک هسته‌ای و افکار عمومی آمریکا، دیپلماسی با ایران را ترجیح می‌دهند
۲۲ دی ۱۴۰۰
آینده مذاکرات هسته‌ای ایران چیست؟
۲۲ دی ۱۴۰۰
تیک‌تاک هسته‌ای و افکار عمومی آمریکا، دیپلماسی با ایران را ترجیح می‌دهند
۲۲ دی ۱۴۰۰
آینده مذاکرات هسته‌ای ایران چیست؟
۲۲ دی ۱۴۰۰

راهبرد هسته‌ای تهران؛ تداوم بیشتر به‌جای تغییر

تاریخ انتشار گزارش: ۳ دسامبر ۲۰۲۱

نویسنده: Jason M. Brodsky, Omer Carmi

جیسون ام. برادسکی: مدیر سیاست اتحاد علیه ایران هسته‌ای (UANI) است.

عمر کرمی: عضو سابق موسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک و دانشجوی دکترا در دانشگاه تل‌آویو است.

اندیشکده آمریکایی انستیتو میدل ایست در تحلیلی به قلم «جیسون برادسکی و عمر کرمی» به تبیین و بررسی مذاکرات هسته‌ای وین و عدم‌تغییر راهبرد مذاکراتی ایران پرداخته است که در بخش ذیل به نکات و گزاره‌های اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد

  • پیش از دور هفتم مذاکرات هسته‌ای ایران که در ۳ دسامبر در وین به پایان رسید، بسیاری از ناظران انتخاب ابراهیم رئیسی به ریاست جمهوری و لفاظی‌های اخیر او را به‌منزله تغییری متمایز در استراتژی هسته‌ای ایران تفسیر کردند. درواقع، در ماه نوامبر، روزنامه رسمی ایران نوشت که استراتژی تهران در وین تغییر کرده است و رویکرد جدیدی را پذیرفته است تا غرب را مجبور کند با شرایط ایران برای «توافق خوب» موافقت کند.

با این حال، در تصمیم‌گیری ایران درباره پرونده هسته‌ای تداوم بیشتری نسبت به تغییر وجود دارد و به چند دلیل انتخاب سید ابراهیم رئیسی به‌خودی‌خود تغییر و دگرگونی اساسی ایجاد نکرده است.

الف) سرنخ‌های متعددی درباره راهبرد هسته‌ای ایران در مذاکرات وین وجود دارد که تمامی آن‌ها قبل از این‌که سید ابراهیم رئیسی در ماه اوت رئیس‌جمهور شود، وجود داشته است که می‌توان به مطالبات آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران بر رفع، راستی آزمایی و تضمین کامل تحریم‌ها اشاره کرد.

ب) در دسامبر ۲۰۲۰، قبل از اینکه سید ابراهیم رئیسی، نامزد انتخابات شود، شورای نگهبان قانون مصوب مجلس را تصویب کرد که دولت را ملزم به محدود کردن نظارت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) و همچنین افزایش غنی‌سازی اورانیوم کرد. چنین قانونی بدون چراغ سبز مقام رهبری تصویب نمی‌شد.

ج) در ژانویه، فوریه و مارس، آیت‌الله خامنه‌ای بارها تأکید کرد که ایران برای بازگشت به توافق هسته‌ای «عجله ندارد» و بازگشت آمریکا به توافق تنها روی کاغذ کافی نخواهد بود. این اظهارات دلیلی است که نشان می‌دهد چرا ایران تا به امروز در بازگشت به مذاکرات تعلل کرده است و از دستیابی به توافق سریع اجتناب می‌کند.

د) آخرین قطعه از پازل استراتژیک ایران در ماه می، درست قبل از انتخابات ریاست جمهوری بود که آیت‌الله خامنه‌ای به دنبال احیای توافق در دولت حسن روحانی نبود، زیرا بهبود اقتصاد ناشی از تحریم‌ها می‌توانست موفقیت جناح وی را در انتخابات افزایش دهد.

نویسندگان در بخش پایانی یادداشت می‌نویسند: «در پایان، رویکرد کنونی ایران در مذاکرات هسته‌ای، علی‌رغم هیاهویی که در تفاسیر پیرامون گذار از روحانی عمل‌گرا به رئیسی تندرو وجود دارد، چندان جدید نیست.

واشنگتن و اروپا به دنبال این هستند که مطمئن شوند که تعاملات آن‌ها با ایران در چند هفته‌ی آینده به تهران سیگنالی مبنی بر پایداری و درستی سنجش‌هایش را نخواهد داد.»