چگونه توافق هسته‌ای ایران را حفظ کنیم
۹ آبان ۱۴۰۰
چین در حال برهم زدن بازی برجام است
۹ آبان ۱۴۰۰
چگونه توافق هسته‌ای ایران را حفظ کنیم
۹ آبان ۱۴۰۰
چین در حال برهم زدن بازی برجام است
۹ آبان ۱۴۰۰

اگر مذاکرات وین شکست بخورد؛ روابط ایران و آمریکا به چه سمت و سویی حرکت می‌کند؟

تاریخ انتشار گزارش: ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۱

نویسنده: Bijan Ahmadi

نشریه آمریکایی نشنال اینترست در تبیین و بررسی شکست مذاکرات وین و تأثیر آن بر روابط ایران و آمریکا می‌نویسد: «کم‌هزینه‌ترین جایگزین برای برجام، توافق محدود و موقت در چارچوب ۱+۵ است که در ازای لغو تحریم‌های مرتبط با صادرات نفت و دسترسی ایران به کشورهای خارجی، تهران پیشرفت‌های هسته‌ای کنونی خود را متوقف سازد.»

در بخش زیر به نکات و گزاره‌های اصلی این یادداشت اشاره خواهیم کرد

  • اگر مذاکرات هسته‌ای به‌طور کامل شکست بخورد، ایران برنامه هسته‌ای خود را گسترش خواهد داد و زمان گریز هسته‌ای خود را کوتاه می‌کند. گسترش بیشتر بدون محدودیت قابلیت‌های غنی‌سازی ایران و ذخیره اورانیوم غنی‌شده درنهایت ایران را به یک کشور هسته‌ای آستانه‌ای تبدیل می‌کند. ایالات‌متحده و متحدانش در ماه‌های اخیر نسبت به تشدید فعالیت‌های هسته‌ای ایران صبور بوده‌اند، زیرا نمی‌خواهند مسیر بازگشت به برجام را مسدود کنند. بااین‌حال، در صورت شکست مذاکرات، آنها به‌احتمال‌زیاد برای فشار به ایران برای توقف گسترش هسته‌ای خود اقداماتی را انجام خواهند داد.
  • بر اساس این سناریو، دولت بایدن، با حمایت متحدان اروپایی خود، سعی خواهد کرد ائتلافی بین‌المللی علیه ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و شورای امنیت سازمان ملل متحد ایجاد کند. در سناریوی احتمالی که تحریم‌های بیشتر نتواند ایران را به میز مذاکره بیاورد و گسترش هسته‌ای آن را متوقف کند، دولت بایدن تحت‌فشار خواهد بود تا عملیات خرابکارانه یا حتی حملات نظامی علیه تأسیسات هسته‌ای ایران انجام دهد. بااین‌حال، هر دو گزینه دارای ریسک بالایی هستند و تنها می‌توانند پیشرفت‌های هسته‌ای ایران را به تعویق بیندازند، نه اینکه برنامه را به‌طورکلی از بین ببرند.
  • «استفاده از زور نه‌تنها به‌احتمال‌زیاد برنامه هسته‌ای ایران را از بین نمی‌برد، بلکه می‌تواند جمهوری اسلامی را برانگیزد تا تصمیم نهایی برای توسعه سلاح‌های هسته‌ای را به‌عنوان بازدارندگی در برابر حملات آینده اتخاذ کند. کم‌هزینه‌ترین و واقع‌بینانه‌ترین گزینه توافق محدود خواهد بود که در ازای توقف برنامه هسته‌ای ایران در سطح کنونی، برخی از تحریم‌ها را لغو می‌کند. این راه‌حل موقت کامل نخواهد بود، اما زمان بیشتری را برای دیپلماسی و اعتمادسازی فراهم می‌کند که می‌تواند منجر به مذاکراتی برای توافق قوی‌تر و پایدارتر شود که نگرانی‌های اصلی ایالات‌متحده و ایران را برطرف کند.»