رئیس جمهور جو بایدن در تاریخ ۲۸ ژوئن اعلام کرد که ایران هرگز در دوران من به سلاح هسته ای دست نخواهد یافت. اوایل صبح همان روز ، بایدن برای دومین بار حملات هوایی را علیه گروه های شبه نظامی وابسته به ایران در عراق و سوریه آغاز کرد. این رخدادها تنها چند روز پس از توافق موقت ایران و ناظر هسته ای سازمان ملل متحد رخ داد و بازرسان بین المللی وظیفه نظارت بر سایت های هسته ای ایران را در تاریکی داشتند.

این وضعیت بی ثبات رو به تزاید ، بدون بازگشت به دیپلماسی ، ممکن است از کنترل خارج شود . تنها راه مناسب برای جو بایدن وفای به وعده خود به بازگشت به برجام برای اطمینان از عدم تولید سلاح هسته ای توسط ایران است. بدون بازگشت سریع به توافق هسته ای ایران ، بایدن با خطر بحران هسته ای روبرو است که می تواند به سرعت به یک جنگ ویرانگر تبدیل شود. هیچ “راه سومی” وجود ندارد.

قرار بود دور هفتم مذاکرات «وین» برای احیای برجام تشکیل شود، اما یک مقام آمریکایی گفت و گو ها نمی تواند به طور نامحدود ادامه یابد. با گذشت سه سال از زمانی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور پیشین آمریکا در سال ۲۰۱۸ به صورت یکجانبه از توافق هسته‌ای ایران خارج شد، هم‌اکنون ایالات متحده به یک لحظه سرنوشت‌ساز برای دیپلماسی میان ایران و آمریکا نزدیک شده است که می‌تواند پیامدهای مهمی برای آینده منطقه غرب آسیا داشته باشد.

در این برهه حساس، بیش از هر زمانی مهم است که دموکرات‌های کنگره از توافق هسته‌ای ایران حمایت کنند. در حالی که باب منندرز- رئیس دموکراتِ کمیته روابط خارجی سنا- و برخی دیگر از دموکرات ها تأکید دارند دولت بایدن بایدن به دنبال توافق بهتری با جمهوری اسلامی باشد که در برگیرنده مسائل دیگری چون برنامه موشکی ایران و مسائل منطقه‌ای نیز باشد و با اشاره به این موارد نوشت که این رویکرد «یا همه‌چیز یا هیچ‌چیز» به عدم توافق ختم می‌شود و تهدید غیرقابل قبول جنگ را برجای خواهد گذاشت. تنها راه رسیدن به توافق طولانی‌مدت تر و قدرتمندتر، اقدام سریع برای احیای برجام، احیای درجه‌ای از اعتماد بین واشنگتن و جمهوری اسلامی ایران و تکیه به این پیشرفت‌ها برای دنبال کردن یک دیپلماسی بلندپروازانه منطقه‌ای است.

هدف برجام هرگز یک توافق همه‌جانبه برای حل هرگونه اختلاف میان آمریکا و ایران نبوده و نیست و این توافق تنها تلاش داشته تا هرگونه مسیر بالقوه برای دستیابی ایران به سلاح هسته ای را مسدود کند که به خودی خود یک دستاورد دیپلماتیک تاریخی محسوب می‌شده است و در مجموع، این توافق تا زمان خروج ترامپ، مطابق آن چه در نظر گرفته شده بود، کارساز بود و ایران حتی یک سال پس از خروج آمریکا، همچنان به طور کامل به تعهداتش ذیل این توافق پایبند بود اما در نهایت در واکنش به وضع مجدد تحریم‌های آمریکا به تدریج گام‌هایی را در زمینه کاهش تعهدات برجامی خود برداشت و این یکی از پیامدهای رویکرد فاجعه‌بار «فشار حداکثری» ترامپ بوده است که دو کشور را به طرز وحشتناکی در آستانه یک جنگ همه جانبه قرار داده است و رنج غیرضروری در بحبوحه همه‌گیری کرونا برای مردم ایران به وجود آورده است.

علی‌رغم آن که دموکرات‌های کنگره به کارزار فشار حداکثری ترامپ بسیار انتقاد داشتند اما رویکرد آنها در خصوص لزوم «یک توافق بهتر» با ایران نیز اساساً رویکردی برای رسیدگی به وضعیت فعلی نیست. سیاست تحریم ایران در پیشبرد اهداف آمریکا ناکارآمدی خود را نشان داده است. علی‌رغم آن که تحریم‌ها هزینه جدی به مردم ایران وارد آورده است اما جمهوری اسلامی ایران همچنان در مقابل فشارهای آمریکا مقاومت کرده‌ و این تحریم‌ها بیش از پیش حس ضدآمریکایی را در میان مردم ایران برانگیخته است. انتخابِ ابراهیم رییسی تندرو به جای حسن روحانی میانه رو نماد همین احساسات است.

بحث استفاده از تحریم‌ها به امید امتیازدهی بیشتر ایران نه تنها در دوران ریاست‌جمهوری ترامپ کارساز نبود بلکه در دوران ترامپ نیز مفید واقع نخواهد بود. دموکرات‌های کنگره باید اطمینان حاصل کنند که توافق هسته‌ای ایران از هم پاشیده نمی‌شود و با چنین توافقی همگی به دیپلماسی کوتاه مدت بین آمریکا و ایران امیدوار خواهند شد.