شورای روابط خارجی آمریکا
۲۶ خرداد ۱۳۹۹موسسه مطالعات رند
۲۶ خرداد ۱۳۹۹اگر چه «اتاق های فکر و سیاستگذاری در آمریکا»، توصیف گسترده و فراگیری از نهادهای غیررسمی در ایالات متحده است، اما واقعیت های موجود در رفتار امنیتی آمریکا نشان می دهد که موسسه ها و مراکز دیگری وجود دارند که امکان تاثیرگذاری در روندهای سیاست خارجی امریکا را دارند. از جمله ی این موسسه ها میتوان به «موسسه ی مطالعه ی واشنگتن برای خاورمیانه» اشاره کرد. این مرکز مطالعاتی، دارای گرایش هایی به اسرائیل بوده و بسیاری از اعضای آن در روندهای تصمیم گیری اجرایی آمریکا، نقش آفرین بوده اند. از جمله این افراد میتوان به «مارتین ایندایک» و نیز «پاتریک کلاوسون» اشاره کرد. این افراد به اسرائیل تمایل داشته و از سوی دیگر، رویکردهای افراطی ضد ایرانی را دارند.
پیشینه تأسیس مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن:
با ارزیابی تحلیلگران برجسته آمریکایی در سقوط کمونیسم و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سیاستمداران کاخ سفید بر آن شدند تا برای رهبری آمریکا در جهان آینده، نفوذ خود را در جغرافیای راهبردی دنیا گسترش داده و از این طریق اهداف هژمونیک خود را در عرصه بین المللی تأمین کنند. بر این اساس، گروهی از سیاستمداران و نظریهپردازان کاخ سفید به همراه کهنهکاران پنتاگون و سیا، به این فکر افتادند تا منافع آمریکا در خاورمیانه را گسترش دهند، از این رو در صدد شدند تا مراکز پژوهشی و تحقیقاتی متعددی را در حوزه مطالعات خاورمیانه تأسیس کنند. بدین ترتیب در سال ۱۹۸۵ گروهی از امریکاییها برای پیشبرد منافع امریکا در خاورمیانه، «مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» را تأسیس کردند. از افراد حاضر در این گروه، مارتین ایندیک یکی از مدیران آیپک (AIPAC) بوده است.
در طول دهه ۱۹۹۰، تمرکز اصلی این مؤسسه بر روی مسئله روابط سیاسی اعراب و اسرائیل بود. با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و وقوع جنگ اول در خلیج فارس و تغییر در اهداف استراتژیک آمریکا و تمرکز آن بر روی منطقه خاورمیانه، دامنه وسعت پژوهش این مؤسسه در منطقه گسترش یافت. پس از حوادث یازدهم سپتامبر، باز هم دامنه مطالعات و پژوهش مؤسسه گستردهتر شد و با بهانه تروریسم به عنوان مشکل اصلی ایالات متحده، تمرکز جدی بر روی گروههای جهادی اسلامی منطقه به ویژه گروههای شیعی قرار گرفت. البته این مؤسسه و مراکز مطالعاتی وابسته به آن تمرکز خود را جهت تدوین راهبردهای کاخ سفید در فعال کردن حوزه دیپلماسی عمومی آمریکا در منطقه قرار دادند. همچنین این مؤسسه، با اختصاص منابع کلان مالی در منطقه تلاش کرده تا با بزرگنمایی موضوعاتی چون افراط گرایی اسلامی، برنامه هستهای ایران، تروریسم و گسترش سلاحهای کشتار جمعی به خصوص سلاح اتمی در جهت ترمیم چهره آمریکا در منطقه و همچنین توجیه حضور نظامی ناتو در خاورمیانه درآید.
اتاقهای فکر و مراکز تحلیلی ـ علمی امریکا تحت تاثیر حوزه های داخلی و نهادهای حکومتی قرار دارند؛ در حالی که واقعیتهای نهفته ی اتاق های فکر نشان می دهد که این مراکز از سوی برخی گروه های صاحب نفوذ و گروه های بین المللی نیز حمایت و هدایت می شوند. تمامی کارشناسان ساختار داخلی آمریکا به این موضوع واقف هستند که موسسه ی مطالعات واشنگتن برای خاورمیانه از سوی «ایپاک» حمایت و هدایت می شود. مشابه چنین موسسه هایی در امریکا وجود دارد و در نتیجه، می توانند نقش پنهان و آشکاری در حوزه ی سیاست خارجی امریکا ایفا نمایند.
معرفی مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن:
مؤسسه واشنگتن به عنوان اتاق فکری عمل میکند که هدف آن مطالعات تخصصی بر روی خاورمیانه، تمرکز بر مطالعه و تحقیق بر روی مسائل خاورمیانه در ارتباط با منافع آمریکا و اسرائیل است و بر سیاست خارجی امریکا در خاورمیانه تمرکز میکند. این مؤسسه در ساختار سیاسی امریکا و به ویژه در سیاست خارجی ایالات متحده نسبت به خاورمیانه نقش حیاتی ایفا میکنند. بنابرین مؤسسه واشنگتن یکی از مؤثرترین نهادهای سیاست خارجی ایالات متحده امریکاست و بعضی وقتها از آن به عنوان لابی اسراییل یاد میشود. هدف اصلی آن ابلاغ یک دستور کار خاورمیانهای اسرائیل محور است. بسیاری از محققان فعلی و سابق این مؤسسه با نئومحافظهکاران و سازمانهایی مانند مؤسسه امریکایی اینترپرایز همراه بودند که از سیاستهای «جنگ با تروریسم» حمایت میکردند.
مناطق مطالعاتی مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن:
در زمینه مناطق مطالعاتی میتوان به کشورهای مصر، ایران، عراق، اردن، لبنان، افریقای شمالی، فلسطین، دولتهای خلیج فارس، سوریه و ترکیه اشاره کرد.
موضوعاتی که در رابطه با این کشورها مورد مطالعه قرار میگیرد، عبارتند از: سیاستهای عربی و اسلامی، دموکراسی و اصلاحات، انرژی و اقتصاد، خلیج فارس و سیاست انرژی، مسایل امنیتی و نظامی، فرایند صلح، تکثیر سلاحهای هستهای، تروریسم، سیاست ایالات متحده.
انستیتو واشنگتن برای سیاست خاورنزدیک، اندیشکده مستقر در واشنگتن دی. سی پایتخت ایالات متحده آمریکا است، که تمرکز آن بر سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا در خاور نزدیک است. انستیتو واشنگتن که در سال ۱۹۸۵ تأسیس شده، در بیانیه مأموریت خود میگوید «در پی پیشبرد درکی متوازن و واقع گرایانه از منافع آمریکا در کشورهای خاورمیانه و ترویج سیاستهایی است که از منافع آمریکا در این کشورها حفاظت کند». در حال حاضر متخصصان بخش ایران این انستیتو مهدی خلجی، پاتریک کلاسون، باربارا ای. لیف، مایکل آیزنستات، مایکل سینگ و کاترین باوئر هستند.
در هیئت مشاوران این مرکز اسامی مذکور در صحنه سیاسی آمریکا مانند وارن کریستوفر، الکساندر هیگ، رابرت مک فارلین، جورج شولتز و ریچارد پرل به چشم میخورد و پال ولفوویتز نیز پس از پیوستن به کاخ سفید به ناچار از سمت خود استعفاء داد.