بالاخره مراسم تحلیف جو بایدن رئیس جمهور منتخب آمریکا برگزار شد و وی به طور رسمی کرسی ریاست جمهوری این کشور را در اختیار گرفت. جو بایدن با ۷۸ سال سن، پیرترین رئیس جمهور کل تاریخ سیاسی آمریکا است. سخنرانی وی در جریان مراسم تحلیفش نیز کاملا ساختاری سنتی و قدیمی داشت. وی یک سخنرانی نرم و منعطف، با رگه هایی از مسائل و اعتقادات مذهبی انجام داد. وی در جریان سخنرانی خود بر وحدت داخلی و مصالحه میانِ دو حزب دموکرات و جمهوری خواه، تاکید کرد. زمانیکه وی تاکید کرد که عمیقا به مساله مذکور اعتقاد دارد، تا حدی طرح این مساله از سوی او، غیرواقعی و اجباری(با توجه به شرایط کنونی آمریکا)، به نظر می رسید.

بایدن در شرایطی مراسم تحلیف خود را برگزار کرد که تنها چند روز قبل، شمار زیادی از هواداران افراطی ترامپ با حمله به ساختمان کنگره آمریکا در واشنگتن، خواستار عدم تایید پیروزی بایدن در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ آمریکا شده بودند و قصد داشتند بار دیگر ترامپ را در کرسی ریاست جمهوری آمریکا ابقا کنند. اگرچه این اقدام خنثی شد با این حال، تاثیر قابل توجهی بر حال و هوای سیاسی آمریکا و مخصوصا مراسم تحلیف بایدن داشت.

دونالد ترامپ در آخرین روزهای ریاست جمهوری خود در آمریکا، عملا کاخ سفید را خالی از سکنه کرد و با خدشه دار کردنِ غرور و عظمت آمریکا، کاخ سفید را در روز مراسم تحلیف ریاست جمهوری جدید آمریکا ترک کرده و در مراسم تحلیف، بر خلاف سنت سیاسیِ رایج در آمریکا، شرکت نکرد. عدم شرکت ترامپ در مراسم تحلیف بایدن، عملا واقعه ای بی سابقه، حداقل از قرن نوزدهم تاکنون است.

“ملانیا ترامپ” همسر دونالد ترامپ نیز یا دلش نمی خواست و یا به وی اجازه داده نشد تا طبق عرف رایج در آمریکا، همسر رئیس جمهور جدید آمریکا را در جریان بازدید وی از ساختمان کاخ‌سفید، همراهی کند. با این حال، “مایک پنس” معاون دونالد ترامپ که در روزهای آخر ریاست جمهوری وی، چالش‌های جدی را با وی داشت، در مراسم تحلیف شرکت کرد. دونالد ترامپ نیز به نحو مبهمی تاکید کرد که در آینده، به طریقی متفاوت، بار دیگر ظاهر خواهد شد و در راس امور قرار خواهد گرفت. وی خطاب به هواداران خود گفت که «به زودی بازخواهد گشت.»

با این همه، بعید است که ترامپ بتواند بار دیگر به کرسی ریاست جمهوری آمریکا برسد. باید دید که آیا وی آنگونه که برای هوادارانش آرزوی شادی کرده، خود در ادامه راه، زندگی شادی خواهد داشت یا خیر. در شرایط فعلی، برَندِ سیاسی و مالی وی، عمیقا خدشه دار شده است. در شرایط فعلی و بر اساس گزارش های متعددی که به تازگی چاپ شده اند، بسیاری از نهادهای مالی و اقتصادی آمریکا و حتی اروپا، همکاری با ترامپ را قدغن کرده و در عرصه سیاسی نیز، وضعیت وی کاملا با بحران رو به رو است(ترامپ در شرایط فعلی، دشمنان سیاسی زیادی دارد).

جو بایدن رئیس جمهور جدید آمریکا بر خلاف تمامی ادعاهای دونالد ترامپ که می گوید کشوری بزرگ و جذاب را از خود به جا گذاشته، با مشکلات عظیم و گسترده ای نظیر شیوع ویروس کرونا، چالش های مالی جدی، و شکاف های فرهنگی و نژادی عمیق، رو به رو است. جو بایدن در جریان سخنرانی مراسم تحلیف خود گفت: «برای غلبه بر تمامی این مشکلات و ساختن آینده ای درخشان برای آمریکا، این کشور به چیزی بیشتر از حرف زدن نیاز دارد. جامعه دموکراتیک آمریکا برای غلبه بر مشکلات کنونی خود به وحدتی جدی و عمیق نیازمند است.»

اینکه جو بایدن بتواند این هدف را محقق کند یا خیر، مساله‌ای دیگر است. وی برای حل چالش های خود، سرمایه گذاری فراوانی روی تجربیات خود به عنوان یک دولتمردِ کهنه کار کرده است. همانگونه که انشقاق و شکاف، تا حد زیادی ناشی از وجود افرادی است که این روند را تشویق می کنند، برای ایجاد وحدت نیز بایستی انسان هایی که قابلیت ایجاد وحدت را دارند، مورد توجه قرار داد. در شرایطی کنونی، بایدن جهت ایجاد وحدت در آمریکا کار بسیار سختی پیش رو دارد.

در شرایط کنونی، خسارت های ترامپ به ساختار سیاسی و اجتماعی آمریکا به حدی زیاد هستند که ایجاد وحدت در این کشور، چشم انداز چندان مثبتی ندارد. از سویی، بسیاری از جمهوریخواهان آمریکایی نیز مایل نیستند که موفقیت بایدن را در کرسی ریاست جمهوری آمریکا ببینند و مطمئنا حاضر به همکاری سازنده با وی نخواهد بود.

از سوی دیگر، باید به این مساله توجه داشت که دونالد ترامپ (به عنوان فردی که در آخرین روزهای ریاست جمهوری خود، شمار زیادی از نزدیکان و متحدانش را مورد عفو ریاست جمهوری آمریکا قرار داده)، بار دیگر با محاکمه و استیضاح خود رو به رو است. بدون تردید ترامپ در این مسیر، از هیچ جنجال افکنی دریغ نخواهد کرد. امری که می تواند چالش های جدی را برای جو بایدن ایجاد کند. روند استیضاح ترامپ، بدون تردید، تاثیری منفی و غیرسازنده بر دستورکار اصلی بایدن یعنی ایجاد وحدت در جامعه آمریکا خواهد داشت. هوادادان دو آتشه ترامپ، اقدام دموکرات ها در کلید زدنِ استیضاح مجدد ترامپ را رفتاری دوستانه نمی بینند و از هر ابزاری برای به چالش کشیدن این مساله، و اقدام علیه دموکرات ها، استفاده خواهند کرد.

با این همه، نباید فراموش کرد که جو بایدن، سی سال پیش نیز برای کسب کرسی ریاست جمهوری آمریکا رقابت کرد و اکنون پس از گذشت این مدت، توانسته این کرسی را تصاحب کند. وی قصد دارد در برهه کنونی، با اتخاذ سیاست های خاص و تا جایِ ممکن درست، در عرصه سیاست داخلی و خارجی آمریکا، موقعیتی ویژه کسب کند و به یکی از موثرترین روسای جمهور تاریخ آمریکا تبدیل شود. در واقع، چالش های پیش رویِ بایدن، می توانند نقشی اساسی در تحریک وی جهت نشان دادنِ کارآمدیِ حداکثری از سوی او داشته باشند.