کمتر از یک ماه پیش محسن فخری زاده، دانشمند هسته ای ایران، در طوفان گلوله ها و انفجارها در حومه تهران ترور شد. در گمانه زنی های متداول، اسرائیل مسئول این حمله انگاشته می شود.

یک مقام ارشد اسرائیلی مرتبط با ردگیری فخری زاده به نیویورک تایمز گفت که «جهان باید از اسرائیل برای ترور او تشکر کند» و اسرائیل به «اقدامات خود علیه برنامه هسته ای ایران» ادامه خواهد داد. در این مقاله یک مقام آمریکایی و دو مقام اطلاعاتی دیگر گفت که اسرائیل عامل حمله بوده است. یوسی ملمان، کارشناس امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل، صراحتا این ترور را به موساد نسبت داد. اما با توجه به کارزار اعمال فشار حداکثری آمریکا علیه ایران و همکاری نزدیک پومپئو با نتانیاهو از جمله در دیدار پنهانی با ولیعهد سعودی تنها ۵ روز پیش از ترور، مساله همکاری آمریکا در این زمینه یا دست کم اطلاع قبلی از این حمله یا تایید ترور توسط آن، مطرح است.

فخری زاده اولین دانشمند هسته ای ایران نبود که توسط موساد ترور شد؛ موساد فهرستی از ۱۵ هدف داشت و بین سال های ۲۰۰۷ و ۲۰۱۲ دست کم ۷ نفر از آنها را هدف گرفت. برنامه موساد برای ترور دانشمندان هسته ای ایران در ماه مه سال ۲۰۰۳ آغاز شد. آن زمان مایر داگان، مدیر وقت موساد، و تامیر پاردو، معاون او، یک طرح محرمانه برای خرابکاری در برنامه هسته ای ایران آغاز کردند. این طرح فشارهای دیپلماتیک، تحریم ها، حمایت از گروه های مخالف ایرانی که به دنبال تغییر نظام بودند، اختلال در زنجیره تامین تجهیزات هسته ای، خرابکاری در تاسیسات هسته ای و ترور دانشمندان هسته ای را شامل می شد. برای پیشبرد این طرح ایهود اولمرت، نخست وزیر وقت اسرائیل، و جورج دابلیو. بوش، رئیس جمهوری وقت آمریکا، یک توافق همکاری جامع از جمله اشتراک اطلاعات، منابع و روش ها امضا کردند.

با این حال رونن برگمن، نویسنده کتاب «برخیز و اول بکش: تاریخچه پنهانی ترورهای هدفمند اسرائیل» می گوید پیمان همکاری سال ۲۰۰۳ به ترورها مربوط نمی شد چون اسرائیل می دانست که ترورها طبق قوانین ایالات متحده، ممنوع است و آمریکا در کشتارهای هدفمند همکاری نخواهد کرد. مایکل هایدن، رئیس سیا، به برگمن گفته بود که اسرائیل هرگز نقشه خود برای ترور دانشمندان ایرانی را برای ایالات متحده فاش نکرد. اما دو مقام ارشد در دولت باراک اوباما در سال ۲۰۱۲ در گفت و گو با «ان بی سی» فاش کردند که ترور دانشمندان هسته ای ایران توسط مجاهدین خلق، گروه مخالف و تبعیدی ایرانی که در جریان جنگ ایران و عراق در دهه ۱۹۸۰ با رژیم صدام حسین متحد بودند، انجام شده است. این دو مقام همچنین تایید کردند که مجاهدین خلق توسط موساد تامین مالی، مسلح و آموزش داده می شود. و برخلاف اظهارات هایدن، آنها گفتند که «دولت اوباما از کارزار ترور مطلع بوده است.»

سیمور هرش، روزنامه نگار تحقیقی در سال ۲۰۱۲ گزارش داد که آمریکا نیز در آموزش مجاهدین خلق مشارکت داشته است. به گفته او، فرماندهی عملیات ویژه مشترک از سال ۲۰۰۵ مسئول آموزش مجاهدین خلق بود. هرش در گزارش خود به ارتباط مستقیم آمریکا با ترورها اشاره نکرد و صرفا نوشت که در این جملات از «اطلاعات آمریکا» بهره برده شده است………

شواهد دال بر اطلاع قبلی و حتی همکاری آمریکایی ها با ترور دانشمندان ایرانی توسط اسرائیل بسیار است. در رابطه با اطلاع قبلی ایالات متحده درباره ترورهای اسرائیلی و یا دست کم چشم بستن به روی آنها یک سابقه تاریخی وجود دارد. دانشمندان هسته ای ایران تنها کسانی نبودند که توسط اسرائیل ترور شدند. فلسطینی ها نیز هدف قرار گرفتند. به گفته برگمن، آریل شارون، نخست وزیر پیشین اسرائیل، و کاندولیزا رایس، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، پنهانی توافقی کردند که طبق آن اسرائیل متعهد شد در ازای حمایت آمریکا از جنگ با فلسطینی ها و سیاست کشتار هدفمند اسرائیل، شهرک سازی های جدید را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.

اما ارتباط آمریکا با ترورهای اسرائیلی فراتر از اینهاست. رئیس جمهوری بوش اوایل سال ۲۰۰۸ درخواست داگان، رئیس موساد، را برای کمک آمریکا به اسرائیل در ترور عماد مغنیه، رئیس عملیات بین المللی حزب الله، پذیرفته بود.

به هر حال، هر گونه رد تفکر مشارکت ایالات متحده در ترور دانشمندان و متحدان ایران در ماه ژانویه ۲۰۲۰ در پی ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس ایران، توسط یک هواپیمای بدون سرنشین در نزدیکی فرودگاه بین المللی بغداد، مضحک به نظر می رسد. ترور قاسم سلیمانی نشان داد که آمریکا نه تنها در ترور ایرانی ها دست دارد، که به طور مستقیم با اسرائیل همکاری می کند. یک افسر اطلاعاتی اسرائیل در واکنش به ترور سلیمانی گفت آگاهی اسرائیل از ترور سلیمانی «تعجب آور نبود» زیرا «اسرائیل از برنامه آمریکا مطلع بود.» مایک پامپئو وزیر خارجه آمریکا به نتانیاهو اطلاع داده بود. اسرائیل نقش مهمی در ترور قاسیم سلیمانی داشت و «اطلاعاتی بسیار مهم و تأئید شده» در مورد هواپیمایی که او با آن در حال سفر به بغداد بود به امریکا داد.

تاریخچه طولانی این ترورها این مساله مهم را در ذهن ایجاد می کند که ایالات متحده حقیقتا چقدر درباره ترور فخری زاده و دیگر دانشمندان ایرانی توسط اسرائیل می دانست؟! یوسی ملمان از «هاارتص» نوشت: « احتمالا نخست وزیر بنیامین نتانیاهو با رئیس جمهوری دونالد ترامپ در این باره مشورت کرده است. ترامپ و دستیاران امنیتی و نظامی او باید از این تصمیم آگاه می بودند تا بتوانند خود را برای همه عواقب احتمالی از جمله بدترین آنها آماده کنند: اینکه ایران تصمیم بگیرد با هدف گرفتن ایالات متحده و منافع آن در منطقه از جمله پایگاه در بحرین یا قطر تلافی کند: شاید ایران تصمیم می گرفت به پایگاه های آمریکا در بحریم یا قطر حمله کند.»

دولت ترامپ همچنان اتهامات ایران مبنی بر شریک بودن آن در ترور فخری زاده را رد می کند.