آیا دولت ژنرال ها می تواند از پس دونالد ترامپ بی تجربه اختلاف افکن و باندش بر آید؟

منبع: مجله پولیتیکو

رئیس‌جمهور قدرت زیادی به گروهی از ژنرال‌های نظامی‌ داده که قرار است دو مشکل بزرگ را حل کنند: سیاست‌های اوباما و سیاست‌های رئیسشان. تا پایان هفته گذشته، حتی خود ترامپ هم در کاخ سفید هرج‌ ومرج ایجاد می‌ کرد. او ناخودآگاه برای حل تمام این مشکلات به ژنرال بازنشسته سپاه تفنگداران دریایی ایالات‌ متحده روی آورد. جان کلی که در سمت رئیس فرماندهی جنوب آمریکا بازنشست شده، از ماه ژانویه هدایت وزارت امنیت داخلی آمریکا را در دست گرفته است. او مردی صریح الکلام و گاهی رُک است. به گفته منابع، ترامپ عادت دارد درباره مسائل کاخ سفید با او مشورت کند.

از دوران ریاست جمهوری فورد تاکنون، هیچ ژنرالی در سمت رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید قرار نگرفته است. کلی به همراه سه ژنرال دیگر حلقه‌ای از قدرت را تشکیل می‌ دهند: جیمز ماتیس وزیر دفاع (ژنرال دریایی بازنشسته)؛ جوزف دانفورد رئیس ستاد مشترک ارتش و یک ژنرال دریایی؛ و اچ. آر مک‌ مستر مشاور امنیت ملی و سپهبد نیروی زمینی آمریکا. مک مستر جایگزین ژنرال مایکل فلن است که در عرض کمتر از یک ماه، از سمت خود اخراج شد. زمانی که دولت شکل گرفت، آرایش نظامی سنگین در تیم امنیت ملی و امور خارجی، سؤالات زیادی در مورد نظامی سازی سیاست خارجی امریکا برانگیخت. این نگرانی‌ها در ماه فوریه تشدید شد؛ ترامپ اعلام کرد بودجه‌ بندی دولت او شامل "یکی از بزرگ‌ ترین افزایش هزینه‌های دفاعی در تاریخ آمریکا" خواهد بود.

اما طی هفت ماه اول دولتش، این ژنرال‌ها به مانعِ نسبتاً متضادی از متفکران سیاست خارجی تبدیل شدند که دیدگاهشان نگرانی‌های منتقدان را تا حدی آرام کرده است. این ژنرال‌ ها که دارای آموزش نظامی و سال‌ها تجربه هستند، واقع‌ گرایانی عملی و بین‌المللی می‌ باشند و به نقش رهبری آمریکا در جهان پایبندند. در مسائل داخلی آمریکا، نقطه مقابل حزب ملی‌ گرا و پوپولیست به رهبری استیو بنن بوده‌اند که استراتژیست بسیاری از سیاست‌های بحث‌ برانگیز ترامپ ازجمله منع ورود مهاجران، خروج از توافق اقلیمی پاریس و بالا بردن تعرفه‌ های گمرکی بود که مورد آخر می‌ توانست موجب جنگ تجاری جهانی شود.

ژنرال‌های ترامپ به‌عنوان یک گروه، مأموریتی دوگانه دارند: اولین مأموریت درست کردن اشتباهات دولت اوباما است. مأموریت دوم (که بسیار حساس‌ تر است) کاهش آسیب‌هایی است که رئیسشان به دولت وارد می‌ کند. ترامپ به‌عنوان فردی بی‌نظم، حراف و بیهوده‌ گو تمایل زیادی به آزردن متحدان کشور با توییت مای غیرمنتظره و قلدری دارد. زمانی که سیاست "اول آمریکا" خود را در بوق و کرنا می‌ کند، متحدان آن را به‌عنوان انزواطلبی و حمایت مطلق از کالای داخلی تعبیر می‌ کنند. ژنرال‌ها و آقای تیلرسون که جمهوری‌ خواهان آن‌ها را "محور بزرگ‌ سالان" نامیده‌اند، به سرپرستان و محافظان دنیای خارجی آمریکا تبدیل‌ شده‌اند.

آن‌ها تاکنون ترامپ را قانع کرده‌اند از برخی موضع‌ گیری‌های جنجالی خود در زمینهٔ سیاست خارجی عقب‌ نشینی کند، ازجمله "منسوخ" دانستن ناتو، انتقال سفارت آمریکا در اسرائیل به اورشلیم، لغو توافقنامه آزاد آمریکای شمالی و توافق هسته‌ای ایران، و بازنگری سیاست‌ها با چین. این ژنرال‌ها در برخی مبارزات داخلی پیروز شده‌اند. به‌ ویژه مک مستر که با جناح ملی‌ گرا در نبرد است: او اخیراً تعدادی از کارکنان ارشد امنیت ملی را به دلیل ارتباط با مایکل فلن و هم‌ دستی با استیو بنن برکنار کرد. او ریچ هیگینز مدیر برنامه‌ ریزی استراتژیک (به دلیل یادداشتی توطئه آمیز) و ازا کوهن واتیک متحد بنن را اخراج کرد. مک مستر اکنون از جانب وب‌ سایت سابق استیو بنن "برایبارت" مورد حمله‌ های شدید قرار می‌ گیرد. کِلی اخیراً تا حدی از این وب‌ سایت حمایت کرده که نشان می‌ دهد جالب‌ ترین مبارزه داخلی در کاخ سفید را آقای کِلی آغاز خواهد کرد.

ژنرال‌های ترامپ گروهی دارای سال‌ها دوستی، تجربه مشترک و فداکاری های جنگی تشکیل می‌ دهند. آن‌ها دانش خوبی در روابط بین‌المللی دارند و به نظم و اتحاد جهانی که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شد، متعهد هستند. تجارب جنگی آن‌ها را در برابر تهدیدات حساس کرده است. آن‌ها یک نقطه اشتراک دیگر نیز دارند: نگرانی جدی درباره اصول اوباما. با این که ژنرال‌ها عمدتاً سیاست ادامه روابط با بقیه کشورهای دنیا را پیش گرفتند، اما با برخی جوانب سیاست خارجه دوره دوم اوباما مخالف‌اند. ماتیس به دلیل سخنان تند و خشنش علیه توافق هسته‌ای با ایران به کابینه ترامپ راه یافت. کلی توجه دولت اوباما را به خطرات مرز جنوبی کشور جلب کرده بود. مک مستر از مهلت خروج نیروهای آمریکا از افغانستان انتقاد داشت. و فلن، اولین مشاور امنیت ملیِ ترامپ، عقیده داشت اوباما خطر اسلام رادیکال در خاورمیانه را دست‌ کم می‌ گیرد. رهبران ارشد ارتش، دولت اوباما را برای بیرون کشیدن نیروهای آمریکا از عراق در سال 2011 مقصر می‌ دانند و عقیده دارند این کار به ظهور داعش کمک کرد. در دولت ترامپ تعداد نیروهای آمریکا در عراق و سوریه افزایش یافت و کمپین ضد داعش تقویت شد. تأثیر عقاید آن‌ها در تصمیمات سیاست خارجی ترامپ دیده می‌ شود. ماتیس در راستای مخالفت با توافق هسته‌ای ایران، به دنبال تحکیم اتحاد با کشورها عرب سنی بود تا از نفوذ ایران در سراسر منطقه جلوگیری کند. بنابراین ترامپ در اولین سفر خارجی خود، به عربستان سعودی رفت و با ریاض قرارداد فروش سلاح بست.

با این که اخیراً تأیید شد ایران به توافق پایبند بوده، دولت ترامپ با بی‌ توجهی به این موضوع تحریم های جدیدی علیه تهران وضع کرد. ماتیس اخیراً در مصاحبه‌ ای اشاره کرد که اوباما در ریشه‌ کن کردن القاعده شکست خورد. رهبران نظامی آمریکا نظیر مک‌ مستر نیز سیاست‌های اوباما در افغانستان را زیر سؤال برده‌اند. بنابراین پنتاگون و مک‌ مستر از استقرار چهار هزار نیروی اضافی در افغانستان حمایت کردند. گفته می‌ شود استیو بنن و متحدانش در کاخ سفید با این سیاست مخالف‌ اند. مک‌ مستر اخیراً طی سخنرانی در یک کنفرانس گفت: "ما خروج سریع نیروهای آمریکا از عراق را دیدم و سپس شاهدِ سقوط موصل بودیم. این رخداد نتیجه عدم تثبیت دستاوردهای نظامی در منطقه بود."

نفوذ "محور بزرگ‌سالان" در هیچ جا به‌ اندازه خارج مرزهای آمریکا حس نمی‌ شود، جایی که دیگر کشورهای دنیا نگران عقب‌نشینی آمریکا در روابط هستند. در ماه ژوئن، وزیر دفاع ماتیس و وزیر امور خارجه تیلرسون برای اولین بار باهم در یک کنفرانس خبری در استرالیا حضور یافتند. این کنفرانس قدرت جدید تیم ترامپ را به متحدان و ناظران نشان داد تا درباره سیاست "اول آمریکا" بهتر قضاوت کنند. تیلرسون با سؤال های سختی از جانب یک خبرنگار آمریکایی روبرو شد که چگونه دولت ترامپ توافقات تجاری و اقلیمی را زیر پا گذاشت و خود را معرض برچسب‌هایی چون "آمریکای خودخواه" یا "آمریکای بی‌ رحم" قرار داد؛ خبرنگار افزود "آیا سخنان رئیس‌ جمهور در روابط بین‌المللی دیگر اهمیتی ندارد؟ ". در پایان سخنان خبرنگار تیلرسون دست راستش را به حالت دایره‌ وار تکان می‌ داد و خواستار اتمام سخنانش بود. تیلرسون در پاسخ به لحنی طعنه‌آمیز از خبرنگار پرسید: "مطمئنید مورد دیگری برای افزودن ندارید؟" و بعد شروع به دفاع از سیاست‌های ریاست جمهوری کرد. اما سخنانش قانع‌ کننده نبود و شکست ناامید کننده‌ای محسوب می‌ شد. چند روز قبل از این کنفرانس، تیلرسون در سنگاپور نیز با سؤالاتی از این قبیل روبرو شد. او در سخنرانی برای رهبران آسیا و کارشناسان امنیت ملی به "تعهد پایدار" آمریکا به نقش رهبری و ارزش مای مشترک با متحدان و بازار آزاد تأکید کرد. او قول داد آمریکا از نظم بین‌المللی ایجاد شده در دوران پس از جنگ جهانی دوم دفاع کند.

اشتباه "محور بزرگ‌ سالان" این است که تصور می‌ کنند خودِ دونالد ترامپ مایل و قادر به تغییر اساسی است. اگر ژنرال‌هایی مانند مک‌ مستر، ماتیس، دانفورد، کلی و دیگر "بزرگ‌ سالان" بتوانند یک فرآیند تصمیم‌ گیری ایجاد کنند، گمان می‌ رود بتوانند در اکثر مواقع بهترین استدلال‌ها و تصمیمات را به کرسی بنشانند. اما در حقیقت علیرغم تلاش های مک‌ مستر در ایجاد فرآیند منظم‌ تر، تصمیم‌ گیری در کاخ سفید ترامپ هنوز هم فرآیندی غیر رسمی است که جناح های رقیب و مخالف یکدیگر، سر میز شام درباره پیشنهاد خود با ترامپ صحبت می‌ کنند و مهره های کلیدی و نزدیک‌ تر به او مانند استیو بنن و دامادش جراد کوشنر زنجیره رسمی را پاره می‌ کنند.

آن‌ها آخر از همه از اتاق بیرون می‌ روند و عقاید خود را در گوش ترامپ می‌ خوانند. رابرت بر افسر انتظامی سابق سی‍‌ا گفت: "دونالد ترامپ درگیری های رقابتی را در برنامه "کارآموز" آموخت. در آنجا تکنیک مدیریتی‌اش ایجاد و تحریک اختلاف میان تیم‌ها و شرکت‌ کننده‌های مختلف بود. سپس منتظر می‌ ماند تا ببیند چه کسی بر دیگری غالب می‌ شود و با اخراج فرد ضعیف‌ تر کار را به اتمام می‌ رساند. تغییری درروش مدیریتی‌اش در کاخ سفید نمی‌ بینم. کجا دیده‌اید که یک پیرمرد ۷۰ ساله تغییر کند؟". ژنرال‌های ترامپ هرقدر هم که تلاش کنند، بازهم نمی‌ توانند به‌ طور کامل آسیب پایدار سیاست خارجی "اول آمریکا" را خنثی کنند. اولویت واضح ترامپ برای جا دادن ژنرال‌ها در کابینه، تهدیدهای مداوم و شدیداللحن نظامی و تلاش برای به حاشیه راندن وزارت امور خارجه، پیامی بسیار روشن و هشداردهنده به کشورهای جهان می‌ فرستد.


موضوعات :

ترامپ جیمز ماتیس